De Turkse vrijmetselarij viert haar honderd jaar
De Turkse vrijmetselarij viert haar honderd jaar
Vrijmetselarij in Turkije dateert van 1730 maar het heeft wel tot in 1909 geduurd eer een Turkse Obediëntie het licht zag. Voordien waren de Turkse broeders lid van een van de vele buitenlandse Obediënties actief in het land. Zij hadden wel hun eigen structuur van hogere graden opgezet en die nam het initiatief een Grootoosten van Turkije op te richten voor de blauwe graden. Het GOB heeft ook zijn bijdrage geleverd door het ter beschikking stellen van ritualen.
Zo onttrokken de Turkse broeders zich van de politieke intriges van de Westerse landen om de “Zieke Man” van Europa te ontmantelen zoals het Ottomaanse Rijk in zijn nadagen geduid werd. 1909 staat ook voor start van een maçonniek engagement voor het herstel van het land met de beweging van de Jonge Turken en later van Mustapha Kemal. Ondertussen bekeken de Weduwe en Hiram van op het balkon van de Ziraat Bank, op de hoek van de Gouden Hoorn en de Bosporus, het dagelijks maritiem ballet van vissers, veren en koopvaardijschepen.
In die honderd jaar heeft deze Obediëntie zich omgevormd tot een door de UGLE erkende Grootloge maar in 1966 scheidde de Liberale Grootloge van Turkije zich af om de liberale stroming te vervoegen.
Deze Obediënties werkt in de Schotse Ritus, maakt melding van de OBdH maar ieder lid geeft daar al dan niet zijn eigen invulling aan. Op het altaar ligt een onbeschreven boek. Onbeschreven betekent niet leeg, opnieuw geeft ieder broeder er zijn eigen inhoud aan. Al is de Obediëntie mannelijk, zij werkt samen met de Turkse Vrouwengrootloge en de vrouwelijke en gemengde Obediëntie buiten Turkije. Zusters zijn welkom op de zittingen.
De etiquette heeft af en toe een Oosters tintje, de voorzittend meester geeft niet alleen toelating tot zitten, ook om de benen te kruisen. De LGLT telt vooral Loges in de grotere stedelijke centra zoals Ankara, Istanbul en in de Mediterrane zoom van het land. Wij zijn er steeds welkom, maar weinig Turken spreken meer dan Turks. (In Istanbul zijn de loges gevestigd rond de Istiklal Cad., de statige Grand’rue de Péra die het Taksimplein met de Tünel verbindt.)
De bezorgdheden van onze Turkse broeders zijn veelvuldig en weinig gekend. Onlangs, en zelfs na een verkiezingsnederlaag, heeft de regering een voorstel tot grondwetswijziging ingediend die voor meisjes het volgen van de Koranschool gelijkstelt met seculier onderwijs. Bovendien heeft een intimidatieactie tegenover een seculiere vereniging die ijvert voor het financieren van onderwijs ten voordele van meisjes uit arme gezinnen, nogal wat stof doen opwaaien. Begin mei start een proces tegen de schrijver Nedim Gürsel die er van beticht wordt in zijn laatste roman denigrerend over de godsdienst geschreven te hebben.