Sint-Verhaegen 2022: Toespraak van de Grootmeester, Stadhuis van Brussel
l y a deux mois, j’assistai à la cérémonie d’ouverture de l’année académique de l’ULB où la rectrice Annemie Schauss évoquant l’origine du mot Solbosch s’inquiétait : « Le bois a disparu, mais pas les loups ».
En enkele dagen later was het de beurt aan de rector van de VUB, Jan Dankaert, om zijn toehoorders te waarschuwen: “Wetenschap ligt onder vuur”.
Deux interpellations qui ne peuvent laisser indifférent le Franc-Maçon et ces soucis partagés illustrent l’extrême proximité d’esprit entre Université Libre de Bruxelles et Vrije Universiteit Brussel, d’une part, et le Grand Orient de Belgique, d’autre part. Car ces deux apostrophes obligeaient implicitement étudiants, corps universitaire et autres présents à s’interroger sur la société dans laquelle ils vivent, sur leurs rôles respectifs, sur le façonnement qu’ils désirent lui donner, sur les valeurs à y défendre.
Interrogations qui fondamentalement rejoignent l’objet de la Franc-Maçonnerie, en général, et du Grand Orient de Belgique, en particulier : « la recherche de la vérité et le perfectionnement de l’humanité ».
Et peut-être que ces interpellations appellent à une question encore plus d’à-propos en ce jour anniversaire :
En misschien lokken deze interpellaties op deze verjaardag een nog meer passende vraag uit:
“What’s the unique selling proposition of the ULB and VUB?”
Laten wij een parallel maken tussen Vrije universiteiten en Vrijmetselarij. Zij kennen immers een gelijkaardig kader. Een vrije universiteit heeft tot doel vrijdenkende en kritische studenten op te leiden, die – eenmaal de tijd rijp – zelf hun expertise ten dienste van de maatschappij zullen bieden om deze wereld voor eenieder beter en leefbaarder te maken. Ze is een vrijplaats waar meningen gedeeld en geconfronteerd worden, waar inmenging van belangengroepen en autoriteit geweerd wordt, waar wetenschappelijk experiment zich in alle zelfstandigheid en wars van eisen van winstgevendheid probeert te ontplooien, waar feiten nog steeds feiten zijn en alternative facts onwaarheden zijn. Hoewel ze in een besloten ruimte leeft, de universitaire campus, richt ze haar blik op de buitenwereld.
De même, la Franc-Maçonnerie astreint ses membres, par une remise continuelle en question de tout acquit, à une recherche de la vérité en se fondant sur la tolérance et le libre examen ; elle se constitue ainsi d’individus probes et libres qui, liés par des sentiments de liberté, d’égalité et de fraternité, travaillent individuellement et en commun au progrès social. En travaillant à couvert, dans le temple maçonnique, elle sanctuarise la liberté de parole et de conscience tout en maintenant son regard – elle aussi – tourné vers le monde extérieur, le monde que nous appelons profane.
Het thema dat het Brussels Studentengenootschap en l’Association des Cercles Etudiants voor deze Sint-Verhaegen 2022 gekozen hebben
« Baar uw wetten zonder het aborteren van onze rechten »
« Accouchez vos lois sans avorter nos droits »
duidt op jullie terechte bezorgdheid omtrent het correct functioneren van democratische instituties die de verworvenheden van een progressieve maatschappij en het welleven van haar burgers eerbiedigen. Die bezorgdheid – beter nog, dat engagement – zullen jullie tijdens jullie verder bestaan met veel daadkracht moeten blijven dragen in een wereld die vandaag van de ene crisis in de andere tuimelt. En crisissen hebben allen een zaak gemeen: ze zijn het beste excuus om de waarden van de democratie te verwaarlozen, zo ze het alibi niet zijn om ze te mismeesteren.
J’ose donc espérer que les engagements que vous prenez aujourd’hui en tant qu’étudiants vont à l’encontre de toute forme de désaffection vis-à-vis de la démocratie. Car laisser choir la démocratie est chose facile, la redresser ensuite est beaucoup plus ardue. Et songez que quelques soient les aspirations à la sécurité et au confort matériel il vient toujours un moment où le désir de liberté et d’accomplissement personnel demande aussi à être réalisé.
Jullie studenten hebben het geluk tot jongvolwassenen uit te groeien op vrije universiteiten die kritisch denken, dialoog, verdraagzaamheid, solidariteit, vrij onderzoek stimuleren. Grijp dan deze kans om uw jeugdidealen straks om te zetten in duurzame realisaties.
Saisissez cette démarche que vous offrent l’ULB et la VUB pour devenir des citoyens probes et libres qui construiront demain leur temple de l’humanité. Nous Francs-Maçons faisons confiance à votre jeunesse pour que vous portiez ces rêves larges et ambitieux à bout de bras et que vous les défendiez inlassablement le long de toute une vie.
Imagine, that this could be your unique selling proposition!
Lang leve de Vrije Universiteit Brussel. En geniet van jullie Sint-Verhaegen.
Longue vie à l’Université Libre de Bruxelles. Et profitez de votre Saint-Verhaegen.
Ik heb gezegd.
J’ai dit.
Alain Cornet
Grootmeester van het Grootoosten van België
Grand Maître du Grand Orient de Belgique